Towarzyszy nam w życiu codziennym, jest tak powszechne, że często wcale nie zwracamy na nie uwagi. Tymczasem stanowi jeden z ważniejszych elementów naszego bezpieczeństwa – mowa o oświetleniu ewakuacyjnym. Jakie wymogi powinno ono spełniać, gdzie trzeba je instalować i jak konserwować? Oto kilka kluczowych według mnie spraw związanych z tym tematem.

Świadectwo dopuszczenia – zgodnie z obowiązującymi przepisami wyroby, które służą zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, wprowadzane do użytkowania w jednostkach ochrony przeciwpożarowej oraz wykorzystywane przez te jednostki do alarmowania o pożarze lub innym zagrożeniu oraz do prowadzenia działań ratowniczych, a także wyroby stanowiące podręczny sprzęt gaśniczy, mogą być stosowane wyłącznie po uzyskaniu dopuszczenia do użytkowania. Oprawy oświetlania awaryjnego powinny zatem posiadać odpowiednie świadectwa dopuszczenia.

Uzgodnienia – zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej  warunki ewakuacji, oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe wymagają uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Zgodność z normami – oświetlenie bezpieczeństwa, ewakuacyjne i przeszkodowe oraz podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji muszą być wykonane zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi wymagań w tym zakresie tj. PN-EN 60598-2-22 Wymagania szczegółowe – Oprawy oświetleniowe do oświetlenia awaryjnego.

Wymóg stosowania – zgodnie z warunkami technicznym, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie budynek, w którym zanik napięcia w elektroenergetycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska, a także znaczne straty materialne, należy wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne).

Miejsca stosowania – awaryjne oświetlenie ewakuacyjne należy stosować w pomieszczeniach:

• widowni kin, teatrów, filharmonii oraz sal widowiskowych,
• audytoriów, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz hal sportowych przeznaczonych dla ponad 200 osób,
• wystawowych w muzeach,
• o powierzchni ponad 1000 m2 w garażach oświetlonych wyłączenie światłem sztucznym,
• o powierzchni 2000 m2 w budynkach użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego,

a także na drogach ewakuacyjnych:

• z pomieszczeń wymienionych powyżej,
• oświetlonych wyłączenie światłem sztucznym,
• w szpitalach i pomieszczeniach przeznaczonych przede wszystkim dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się,
• w wysokich budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego.

Czasookresy badań – ze względu na to, że instalacja oświetlenia ewakuacyjnego zakwalifikowana jest do urządzeń przeciwpożarowych, podlega ona wymogowi kontroli sprawności technicznej i czynności konserwacyjnych w okresach ustalonych prze producenta, jednak nie rzadziej niż raz w roku. Należy przy tym prowadzić dziennik zdarzeń z zapisami dotyczącymi regularnych przeglądów, kontroli, błędów i zmian. Wymóg ten wynika z powołania normy PN-EN 50172 w Rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dziennik zdarzeń musi zawierać przynajmniej informacje o datach uruchomienia urządzeń, daty okresowych kontroli i testów, informacje dot. serwisu, awarii oraz charakterystykę ewentualnie zastosowanych automatycznych urządzeń kontroli.

Czas działania – oświetlenie powinno działać przez co najmniej godzinę od zaniku oświetlenia podstawowego.

Wymienione powyżej zagadnienia nie wyczerpują tematu oświetlania ewakuacyjnego. Mogą jednak być punktem wyjścia do wykonania poszerzonej analizy zagadnienia. Gorąco polecam wykonanie jej za każdym razem, zwłaszcza w przypadku oceny zagrożeń OC dla dużych obiektów.